Πριν εμβαθύνουμε στη διδασκαλία της Παιδείας στα Μέσα, θέλουμε να δούμε γενικότερα τις αποτελεσματικές διδακτικές αρχές της διδασκαλίας. Πώς μπορείτε να διδάξετε με τέτοιο τρόπο ώστε οι μαθητές να έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν μαθησιακά;  

Ο Tim Surma (διευθυντής ExCel) συγκέντρωσε δώδεκα δομικά στοιχεία για μια αποτελεσματική διδακτική πρακτική. Αυτά τα στοιχεία δεν είναι βέβαια «πυρηνική φυσική». Ορισμένα από αυτά μπορεί να φαίνονται αυτονόητα και πιθανόν να έχουν ήδη ενσωματωθεί στη δική σας πρακτική και διδασκαλία, αλλά η ρητή, εκ νέου διατύπωσή τους μπορεί να χρησιμεύσει ως υπενθύμιση για να τους δώσετε περισσότερη προσοχή. Για παράδειγμα, η επανάληψη είναι ένα από τα δομικά στοιχεία, κάτι που κάνουμε και τώρα!

• Ενεργοποιήστε σχετική προ υπάρχουσα γνώση και δεξιότητες από άλλα μαθήματα: π.χ. «Ποιος θυμάται να μου πει κάποιο βίντεο που είδε πρόσφατα που ήταν ψεύτικο και φτιαγμένο από ΑΙ; » ή «Ποιος έχει ψάξει κάτι στο web και αυτό που βρήκε ήταν απάτη;»
• Αναφέρετε τον στόχο του μαθήματος με ελκυστικό τρόπο: «Σε αυτό το πρόγραμμα θα γίνουμε επιστήμονες της πληροφόρησης, ώστε να μη μας ξεγελάει κανείς!»
• Αναφέρετε παραδείγματα:
  • Πείτε μου κάποια είδηση που τελικά δεν ήταν αληθινή. Πως το συμπεράνετε αυτό;
  • Πείτε μας μια φωτογραφία που τελικά δεν ήταν αληθινή. Πώς καταλάβατε ότι ήταν προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ);
  • Τι είναι τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο; Πως προστατεύουμε κάτι που φτιάξαμε στο διαδίκτυο ώστε να διασφαλίσουμε την ιδιοκτησία του; Γνωρίζετε το έργο https://copyrightschool.gr/ ;
  • Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που γίνουμε αποδέκτες cyberbullying πχ. στο Instagram; Μπορείτε να επισκεφτείτε το δίκτυο https://saferinternet4kids.gr/ για να μάθετε περισσότερα.
• Επανάληψη: Προτεινόμενη άσκηση, Σε κάποια μαθήματα θα έχετε κρυμμένο ένα στοιχείο σχετικό με την Παιδεία στα Μέσα. Ο πρώτος από τους μαθητές που θα το βρει κερδίζει (πχ. ψεύτικη φωτογραφία, αναξιόπιστη σελίδα στο διαδίκτυο για μια ιστορική αναφορά (blog ιδιώτη), δημιουργία βίντεο με σεβασμό στα cc (βλέπε εργαλεία Google) κλπ.
• Προτείνετε στους μαθητές δύσκολες ασκήσεις για αρχή και σταδιακά τις κάνετε πιο απλές και εύκολες, για να τονώσετε την αυτοπεποίθησή τους.   
• Ελέγξτε με ερωτήσεις αν οι μαθητές έχουν κατανοήσει την ύλη. «Με ποιο τρόπο αναγνωρίζουμε ότι μια εικόνα / ένα βίντεο είναι φτιαγμένο από ΑΙ;». «Πως καταλαβαίνουμε ότι ένα site είναι αξιόπιστο / αναξιόπιστο;»
• Εμπλοκή όλων των μαθητών: «Ας χωριστούμε σε ομάδες να φτιάξουμε το δικό μας fake άρθρο. Ποιος θα γράψει το κείμενο/ διαλέξει τις εικόνες/ σκεφτεί τον τίτλο – θέμα/ σχεδιάσει την σελίδα κλπ». 
• Χρησιμοποιήστε διάφορα τεστ ως στρατηγικές μάθησης και εξάσκησης. 
• Διευκολύνετε την ενεργητική επεξεργασία της σχολικής ύλης (διαθεματικότητα με μάθημα Γλώσσας – συγγραφή κειμένων/ Πληροφορικής/ Εικαστικών/ Μουσικής – βρείτε το τραγούδι που ακούγεται στο βίντεο – σε ποιον αποδίδονται τα πνευματικά δικαιώματα;)
• Δώστε συστηματική ανατροφοδότηση που ενθαρρύνει τους μαθητές να στοχαστούν. «Τι μάθαμε για τα αναξιόπιστα sites; Που μπορούμε να ψάχνουμε για έγκυρες πληροφορίες;». 
• Εναλλάσσετε διαφορετικά είδη ασκήσεων για να κρατάτε ενεργό το ενδιαφέρον τους στην τάξη. 
• Εκπαιδεύστε τους μαθητές σας πώς να μαθαίνουν αποτελεσματικά (να ψάχνουν σε ομάδες στο διαδίκτυο, να μοιράζονται τις ιστορίες τους, να φτιάξουν δικά τους memes κ.α.).

Surma, T., Vanhoyweghen, K., Sluijsmans, D., Camp, G., Muijs, D., & Kirschner, P. A. (2022). Wijze lessen: Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek (5th ed.). Meppel: Ten Brink Uitgevers.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τα 12 δομικά στοιχεία στην τάξη σας, είτε στο πλαίσιο της Παιδείας στα Μέσα είτε σε ένα γενικότερο πλαίσιο.

Η Παιδεία στα Μέσα στην τάξη μου: πρέπει να χρησιμοποιώ ψηφιακά εργαλεία συνεχώς;

Όχι, σίγουρα όχι! Τα ψηφιακά εργαλεία και η τεχνολογία δεν πρέπει να είναι ο στόχος, αλλά ένα μέσο για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων. Η τεχνολογία μπορεί να αποσπάσει την προσοχή στην τάξη, γι’ αυτό είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται με αποτελεσματικό τρόπο, σε συνδυασμό με ένα από τα παραπάνω διδακτικά δομικά στοιχεία. Είναι σημαντικό να διατηρείται μια ισορροπία, προσαρμόζοντας τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων στις συγκεκριμένες ανάγκες του μαθήματος και των μαθητών. Τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν σίγουρα να αποτελέσουν μέρος της διδασκαλίας της Παιδείας στα Μέσα στην τάξη σας, αλλά δεν είναι απαραίτητο να τα χρησιμοποιείτε συνεχώς.